Merve Nur Yaşar
Sayısız mucizelere ev sahipliği yapan evrenimizdeki güzellikleri saymakla bitiremeyiz. Peki sizce evrendeki en harika şey nedir? Bu soru aklınızın bir köşesinde dururken gelin bizim seçtiğimiz üç yarışmacıya yakından bakalım.
Fiziğin belki de en güçlü yönü ve hatta bir bütün olarak evrenle ilgili en şaşırtıcı şey; fiziksel yasaların ve teorilerin evrenselliğidir. En sevdiğiniz tişörtün bir kenarına sığabilecek olan fizik formülleri; en anlaşılmaz şeyleri bile yola koymalarıyla ünlüdür.
Yer Çekimi
Albert Einstein’ın genel görelilik teorisi; yer çekiminin nasıl işlediğine dair modern teorimizdir: Madde ve enerji uzay-zamanı büker ve daha sonra uzay-zamanın bükülmesi maddeye nasıl hareket edileceğini söyler. İşin matematiği biraz karmaşık: Tüm bu bükülme, çarpıtma ve hareketleri tanımlamak için birbiriyle ilişkili 10 denklemden oluşan bir bütünleşme gerekiyor. Ancak bu denklemler muazzam bir gücü de içinde barındırıyor.
Newton’un basit yer çekimi yasası; Einstein’in bu denklemleriyle birlikte balkondan aşağıya düşen bir saksıdan tutun da hidrolik barajların işleyişine kadar her şeyin açıklamasını yapabilir. Bu denklemler, tek bir modifikasyon olmadan, kara deliklerin varlığını ve çalışmalarını, evrendeki en büyük yapıların büyümesini, galaksilerdeki karanlık maddenin varlığını ve Big Bang’in kendisini açıklamada çok yardımcı.
Nükleer Enerji
Politik anlamından uzak baktığımızda nükleer enerji gerçekten muazzam bir olay!
Fizikçiler yoğun çalışmaların ardından nükleer füzyonun, reaktörlerin, bombaların ancak doğanın kendisinde bulunabildiğini keşfettiler: Yıldızların kalbinde. Nükleer füzyon; yıldızların milyarlarca yıl boyunca kendilerine nasıl güç verdiğidir aslında ve fizikçilerin bu süreci anlamak için kullandıkları denklemler, nükleer reaksiyonları kullanılabilir enerjiye dönüştürmek için kullandıkları denklemlerdir. En küçük atomlardan yıldızların en büyüğüne kadar, fizik dünyasında görece yeni bir konu olan nükleer fizik, kozmosu şaşırtıcı bir şekilde kucaklıyor.
Hareket Yasası
Fiziğin evrenselliğini keşfetmek için ezoterik görelilik denklemlerini veya karmaşık nükleer reaksiyon hesaplamalarını kullanmak zorunda değiliz: Bir araba kazası kadar basit ve anlaşılır olabilir her şey…
İki araç çarpıştığında, enerjinin ve momentumun korunumu kanunları uygulanır: çarpışmadan önceki toplam enerji ve momentum, çarpışmadan sonraki toplam enerji ve momentuma eşit olmalıdır. Bu basit ifadeleri kullanarak araştırmacılar, hangi sürücünün hatalı olduğunu ve neyin çarpışmaya yol açtığını tespit ederek kaza mahallini yeniden inşa edebilirler. Ve evrende birlikte parçalanan tek şey arabalar değil tabi ki!
Çarpışan yıldızlar, gökadalar birleşmesi, gaz bulutları karıştırması… Astronomi veya fizikte, bir şekilde enerjinin ve momentumun korunmasından bahsetmeyen bir makale bulmanız neredeyse imkansızdır. Bilim insanları bu ilkeleri evrendeki her şeyi anlamak için kullanıyorlar.
Bu gaz bulutu neden enerji yayıyor? Cevap: Enerjinin ve momentumun korunumu. Nötron yıldızı neden dönüş hızını değiştiriyor? Cevap: Enerjinin ve momentumun korunumu. Bu galaksiler çarpıştığında ne olacak? Cevap: Enerjinin ve momentumun korunumu.
Kaynaklar:
Merve Nur Yaşar
Beyza Zeynep KURT