admin
Son günlerde koronavirüsün omicron varyantının hızla yayılmasıyla aşıların etkinliği konusundaki tartışmalar da arttı. Ülkemizde de varyantın yayılmasıyla birçok kişi hatırlatma dozu aşılarını yaptırdı. Omicron varyantıyla enfekte olmuş kişilerin hastaneye yatış oranının daha düşük olduğu farklı çalışmalarla kaydedildiyse de bu iyi haber olmaktan oldukça uzak. Çünkü virüs varyasyon geçirdikçe virüsün bulaşıcılığı artıyor ve aşının etkinliği de azalıyor.
Virüs varyasyon geçirmeye devam ettikçe aşıların etkinliğinin azalabileceği zaten ilk günden beri konuşuluyordu. Şu anda da beklediğimiz olumsuz tabloya, elliden fazla mutasyon taşıyan bir varyanta şahit oluyoruz. Aşıların delta varyantına karşı etkinliği salgının ilk günlerinde bulaşan varyanta göre azalmıştı. Elimizdeki veriler şu andaki omicron varyantının ise delta varyantına göre aşıların oluşturacağı bağışıklıktan daha kolay kaçabileceğini gösteriyor. Virüs her ne kadar önceki varyasyonuna göre %29 daha düşük hastaneye yatış riski taşıyorsa da daha hızlı bir şekilde bulaştığı görülüyor. Hastalığa karşı korumadaki bu düşüşü telafi edebilmek için güçlendirme dozları uygulanıyor. Ancak bunun da etkinliğinin çok uzun sürmeyebileceği görülüyor. Birleşik Krallık’ta yapılan bir analize göre BioNTech aşılarının omicron varyantına karşı etkinliği delta varyantına karşı etkinliğinden daha düşük. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı’na göre ilk iki doz aşısını BioNTech yaptıran kişilerin 2-4 haftada %70 olan koruma oranı, üçüncü dozdan 10 hafta sonra %45’e düşüyor. BioNTech aşısının omicrona karşı etkinliği hakkında yapılmış bir araştırmada belirtilen tahminlere göre hatırlatma dozu uygulanmış kişilerde belirti gösteren enfeksiyonu önleme etkinliği %73 iken uygulanmamış kişilerde bu oran %35’e düşüyor. Ayrıca daha önce koronavirüs ile enfekte olmuş kişilerde daha yüksek koruma sağlayabileceği kaydedilmiş.
Her ne kadar aşıların koruma oranı düşse de yine de aşılar omicron nedeniyle ağır hasta olmamızı engelleyebilir. Yeni varyant hatırlatma dozu aşılarının yapılmasını oldukça önemli hale getiriyor.
Ülkemizde kullanımımıza sunulan diğer aşılar ise yerli aşımız Turkovac gibi inaktif aşılar. Bu konuda inaktif aşıların çeşitlerini ayrı ayrı değerlendirebilmek için elimizde yeterli veri yok. Ama inaktif aşıların da iki doz uygulandığında omicrona karşı yeterli koruma sağlamadığı ancak hatırlatma dozuyla korumanın arttırılabileceği görülüyor.
Bu yazı yazar adı belirtilmeksizin başka bir yerde paylaşılamaz.
Muhyettin Şentürk